W pierwszych latach swego istnienia muzeum skupiło się głównie na gromadzeniu materiałów związanych z procesem zasiedlania Ziem Zachodnich i Północnych przez osadników wojskowych w latach 1945-1948, w tym szczególnie z terenów Dolnego Śląska. Od 1982 r. muzeum poszerzyło zakres gromadzonego zbioru o przedmioty związane z dziejami Lubania i okolicy. W 1982 r. muzeum rozpoczęło również szeroką działalność wystawienniczą. W jej wyniku do dnia 31 grudnia 2011 r. zaprezentowano 271 ekspozycji czasowych. Wystawom tym często towarzyszyły lekcje muzealne, projekcje filmów, montaże słowno–muzyczne, odczyty, konkursy, spotkania kombatanckie i wernisaże plastyczne. Organizowano także sesje popularnonaukowe oraz koncerty muzyki poważnej, ludowej i balladowej. Ponadto od lat dziewięćdziesiątych przygotowano liczne programy historyczno-oświatowe dla telewizji lokalnej i podjęto współpracę z muzeami zagranicznymi.
W latach 1981-1990 przy muzeum działał Klub Plastyka Amatora, który trzykrotnie zdobył pierwsze miejsce w Wojewódzkich Przeglądach Sztuki Nieprofesjonalnej w Jeleniej Górze, a 3. maja 1987 r. uhonorowany został dyplomem Ministra Kultury i Sztuki; w latach 1985-1999 w muzeum odbywały się coroczne prezentacje twórczości nauczycieli województwa jeleniogórskiego.
W 2013 r. Muzeum rozpoczęło prace nad modernizacją stałej ekspozycji w lubańskim ratuszu. W ciągu kilku lat powstały dwie wystawy stałe: "Historia Lubania" oraz "Sztuka i rzemiosło". Było to możliwe dzięki pozyskaniu nowego pomieszczenia przeznaczonego na wystawy czasowe na I piętrze ratusza. W 2015 r. z powodów technicznych zorganizowano nowe wejście do muzeum od strony placu z fontanną. Również w 2015 r. Muzeum zaczęło tworzyć nową wystawę stałą o tematyce mineralogicznej w budynku przylegającym do Wieży Brackiej oraz udostępniąć ten obiekt zwiedzającym. W kwietniu 2017 r. nastąpiło oficjalne otwarcie wystawy stałej "Minerały Zachodnich Sudetów".
Od 2018 r. lubańskie Muzeum jest głównym organizatorem Sudeckiego Festiwali Minerałów. Nowa impreza połączona z Dniami Lubania (festiwal "Lawa") wraz z ogólnopolską akcją odbywającą się w maju znaną jako Noc Muzeów, w której Muzeum coraz aktywniej uczestniczy od 2013 r., organizując m.in. inscenizacje i konkursy, corocznie przyciąga tysiące zwiedzających.
Muzeum prowadzi aktywne badania archeologiczne Lubania i okolic skutkujące napływem cennych zabytków. Od 2020 r. Muzeum uczestniczy w projekcie mającym na celu zbadanie zamku Gryf w Proszówce celem zwiększenia potencjału tyrystycznego regionu. W 2020 r. z okazji jubileuszu miasta powstała również nowa wystawa stała "800 lat Lubania".
W latach 2020-2021 Muzeum w związku z pandemią było kilkukrotnie przymusowo zamykane a zatem skupiło się na pracach archeologicznych w Lubaniu, podczas których odnaleziono mi.in. ruiny Bramy Mikołajskiej, plac ćwiczebny/koszary na terenie Straży Granicznej, renesansowe kafle piecowe ze scenami religijnymi. Po pozyskaniu przez właściciela zamku Gryf funduszy na jego częściową odbudowę Muzeum rozpoczęło zakrojone na ogromną skalę badania archeologiczne obiektu nieprzebadanego dotąd niegdy.
Na początku 2021 r. w sprzedaży ukazała się książka "Z Lubaniem w życiorysie. Wybór biogramów z okazji 800 lat miasta". Biogramy składające się na niniejszą książkę przygotowali polscy i niemieccy regionaliści. Wśród nich znalazły się też teksty autorstwa nieżyjącego już przedwojennego lubańskiego historyka Fritza Bertrama. Kiedy w 2019 r. dyskutowaliśmy nad koncepcją opracowania, pojawił się pomysł, aby wśród autorów znaleźli się wszyscy lubańscy pasjonaci historii, którzy będą chcieli napisać tekst. Dziś wiemy, że cel został osiągnięty: 23 autorów, 86 biogramów, 800 lat historii miasta. Autorzy na kartach książki zaprezentowali sylwetki postaci, których życie w wyrazisty sposób splotło się z historią Lubania. To wyjątkowa publikacja z okazji wyjątkowej rocznicy. Każdy, komu bliski jest Lubań i jego historia powinien mieć ją w swojej biblioteczce.
W 2022 r. otwarto nową wystawę stałą "Salon Erny Brauns". Na wystawie znajdują sie oryginalne przedmioty, które do 1945 roku należały do niemieckich mieszkańców kamienicy a kilka lat po II Wojnie światowej zostały wywiezione do Warszawy przez nowych polskich mieszkańców by wrócić w 2021 r. do Lubania, ocalone przez ich potomków.
18 maja 2024 r. otwarto wystawę "Gryf - zamek nieznany" podsumowującą 4 lata badań archeologicznych na zamku organizujac tym samym po raz pierwszy Lubańską Noc Muzeów i Historycznych Smaków - muzeum pośredniczyło w tłumaczeniu przepisów XIX-wiecznego lwówekiego aptekarza Bergemanna, które to przepisy wydano własnie tego dnia a w 4 miejschach w Lubaniu mozna było spórbować oryginalnego historycznego jadła.
w 2024 r. zostanie wydana książka Grzegorza Jaworskiego "Skarb z Wyręby na Górnych Łuzycach" - więcej informacji wkrótce.
Muzeum przygotowuje sie do 50. rocznicy powstania i w połowie maja 2025 r. odbędą się obchody jubileuszowe połączone z nocą muzeów. Z tej okazji prace trwają nad książką o Ludwigu Danzigerze jak również inne działania podsumowujące dotychczasową działalność i historię placówki.
Zwiedzaj
